ممکن است تاکنون سگ ژرمن شپردی را دیده باشید .که در سنین حدود ۷ تا ۸ ماهگی، درست در زمانی که رشد جسمی قابل ملاحظه‌ای دارد. در ناحیه پا دچار لنگش می‌شود، به خوبی نمی‌دَوَد و پس از اندکی فعالیت بدنی خسته شده. تمایلی به ادامه فعالیت نشان نمی‌دهد. شاید نام بیماری دیسپلازی در سگ ها یا عارضه تشکیل نادرست مفصل لگنی-رانی را از دامپزشک خود شنیده باشید .و از اینکه به شما توصیه شده حیوان خود را به دلیل احتمال وراثتی بودن علت این عارضه، عقیم کنید، ناراحت شده باشید.

علت بیماری دیسپلازی هیپ در سگ‌ها

این عارضه به دلیل تکامل غیر عادی مفصل اتصال‌دهنده استخوان ران به لگن به وجود می‌آید و ممکن است. باعث دررفتگی ناقص و یا حتی کامل سر استخوان ران از لگن در سگ‌های جوان، و در ادامه تخریب مفصل و عوارض شدیدتر در سگ‌های مسن‌تر شود. فاکتورهای متعددی می‌توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند .که از این میان می‌توان به فاکتورهای وراثتی و نیز فاکتورهای محیطی اشاره کرد.

به هر حال، فاکتورهای ژنتیکی، نقش اولیه و مهمتری را ایفا می‌کنند .و عوامل محیطی، مانند رشد سریع حیوان و وزن‌گیری با سرعت بالا به دلیل دریافت غذای زیاد، در شکل‌گیری چنین مفصل معیوبی موثر خواهند بود. همچنین التهاب‌های مفصلی به همراه عفونت مایع مفصلی که در بسیاری موارد، متعاقب ضربه‌های خفیف اما مداوم به مفصل ایجاد می‌شوند. ممکن است از عوامل به وجود آورنده چنین عارضه‌ای باشند.

از مهمترین علل درد حیوان که باعث می‌شود حیوان تمایل و توان فعالیت بدنی زیاد را نداشته باشد. کشیدگی رشته‌های فیبروز کپسول مفصلی، در نتیجه دررفتگی ناقص مفصلی است .که مسلماً باعث ایجاد درد شدید و متعاقب آن لنگش حیوان خواهد شد.

گاهی ممکن است بد شکل شدن استخوان لگن در محل اتصال با استخوان ران. و یا شکستگی‌های کوچک در محل، این درد و ناراحتی را افزایش دهند.

لازم به ذکر است که رخداد این عارضه، در سگ‌های نژاد بزرگ بیشتر از نژاد کوچک و در گربه‌ها بسیار نادر است.

تشخیص دیسپلازی هیپ

صاحب حیوان زمانی متوجه درگیری حیوان خود می‌شود که با علائمی نظیر مشکل در ایستادن .بعد از مدتی نشستن، عدم تحمل تمرین و لنگش‌های متناوب و یا حتی مداوم روبرو می‌شود. لنگش حیوان به طور ناگهانی در طی تمرین و یا بعد از فعالیت‌های بدنی افزایش می‌یابد. در حیوانات جوان عارضه در سنین ۵ الی ۱۰ ماهگی تشخیص داده می‌شود. گاهی صاحب حیوان متوجه یک چرخش غیر عادی مفصل به سمت خارج در هنگام راه رفتن می‌شود. و گاهی عضلات ناحیه لگن در سمت درگیر نسبت به سمت مقابل کوچکتر می‌ماند.

تشخیص قطعی باید بر مبنای معاینه دقیق توسط جراح دامپزشک و اخذ عکس رادیوگراف باشد. شاید جراح لازم بداند جهت تکمیل روند معاینه، حیوان را با داروی آرامبخش تا حدی آرام کند. درمان این عارضه بسته به سن، مرحله بیماری، امکانات و شرایط نگهداری حیوان، می‌تواند به صورت محافظه کارانه و دارویی و یا در صورت لزوم به صورت جراحی انجام گیرد.

اگرچه مداخله فوری جراحی می‌تواند تا حدود زیادی پیشگویی بهبودی بیماری را افزایش دهد. اما باید توجه داشت که حدود ۷۵ درصد از بیماران جوانی که به روش محافظه‌کارانه درمان شده‌اند. با افزایش سن و بلوغ، به فعالیت فیزیکی قابل قبولی بازگشته‌اند.

بنا به تشخیص جراح دامپزشک، جراحی برای بیماران مسن‌تری که درمان محافظه‌کارانه در آنها موثر نبوده. و یا در حیوانات جوانی که جهت فعالیت خاص ورزشی نگهداری می‌شوند. و یا در صورتی که صاحب حیوان توانایی صرف وقت و انرژی جهت درمان محافظه کارانه را نداشته و مایل باشد. روند تخریب مفصل را هر چه سریعتر متوقف نماید، انجام می‌پذیرد.

درمان دیسپلازی هیپ در سگ

در ابتدا باید حیوان به مدت ۱۰ الی ۱۴ روز استراحت مطلق داشته باشد. در طی این مدت لازم است اقداماتی در جهت کاهش درد و ناراحتی حیوان و کمک به تشکیل بافت فیبروز در مفصل انجام گیرد. از این میان می‌توان به حرکت دادن مفصل در محدوده حرکتی خود به آرامی، گرم کردن و ماساژ ناحیه، تحریک الکتریکی و… اشاره کرد.

این اقدامات ۴ بار در روز انجام می‌گیرد. آب درمانی شامل شنا و حرکت دادن مفصل در زیر آب، بسیار مفید است. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بنا به تجویز جراح دامپزشک بسیار مفید خواهند بود. باید توجه داشت که مصرف این داروها ممکن است باعث بهبودی کاذب در وضعیت بیمار شده. بیمار تمایل به خروج از وضعیت استراحت را داشته باشد .که صاحب حیوان باید از فعالیت بدنی بیمار جلوگیری به عمل آورد.

در مورد بیماران بالغی که دچار روند مزمن تخریب مفصلی شده‌اند، درمان دارویی خاصی، به همراه مدیریت وزن حیوان ضروری است. وزن بیمار باید به صورت هفتگی کنترل شود. دریافت کالری حیوان از راه تغذیه تحت نظر بوده. ترجیحاً از غذاهای حجیم با چربی و پروتئین کمتر استفاده شود. در برخی موارد استفاده از مکمل‌های امگا۳ و گلوکز آمین مفید بوده‌اند.

فعالیت بدنی مانند شنا و پیاده‌روی طولانی، برای جلوگیری از افزایش وزن حیوان توصیه می‌شود. به یقین داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی فقط با دستور جراح دامپزشک و در مواقع لزوم استفاده می‌شود. ورزش‌هایی مانند بشین-پاشو، آب درمانی و فعالیت در آب بسیار موثر هستند.

به خاطر داشته باشید که کاهش وزن حیوان امری ضروری است. اگر به علت درد. حیوان قادر به فعالیت نبود، لازم است کاهش وزن در برنامه درمانی قرار گیرد.

جراحی دیسپلازی هیپ سگ‌ها

در مواردی که درمان محافظه کارانه مفید واقع نشد. و یا در موارد بسیار شدید و مزمن، درمان جراحی، جهت بازگشت فعالیت بدنی حیوان ضروری است. استفاده از انواع ایمپلنت‌ها و ایجاد مفاصل مصنوعی فلزی مواردی است .که در درمان جراحی مورد توجه قرار می‌گیرند.

روش دیگری برای جراحی، برداشت بخش سر و گردن استخوان ران و قطع ارتباط این استخوان با لگن است. به این ترتیب پس از جراحی با فعالیت بدنی حیوان و تمرینات خاصی که باید طبق دستور دقیق دامپزشک جراح به دفعات در روز انجام گیرد. مفصلی کاذب در محل تشکیل می‌شود. اگرچه برای انجام این نوع عمل جراحی، محدودیت وزنی وجود ندارد. اما نژادهای کوچک‌تر به این جراحی پاسخ بهتری می‌دهند. این جراحی زمانی انجام خواهد شد که روش‌های درمانی محافظه کارانه مفید واقع نشده و امکان استفاده از روش‌های دیگر جراحی نیز به علل اقتصادی و یا… وجود نداشته باشد.

پیشگیری از دیسپلازی هیپ سگ‌ها

با وجود اینکه فاکتورهای ژنتیکی نقش مهمتری در به وجود آمدن بیماری دارند .اما تا حدودی می‌توان با رعایت برخی موارد از آن پیشگیری کرد. از جمله مواردی که می‌تواند در پیشگیری از دیسپلازی هیپ کمک کند. می‌توان به تغذیه صحیح و فعالیت مناسب و همچنین جلوگیری از چاقی اشاره کرد.